Pocztówka z 1893 r.
Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach jest jedną z najstarszych scen w Polsce. Budowa gmachu przy głównej ulicy Kielc, Sienkiewicza 32, a ówczesnej Pocztowej, ruszyła w 1877 roku. Wokół powstania sceny krąży romantyczna legenda – bogaty przemysłowiec, browarnik i filantrop, Ludwik Stumpf zakochał się w warszawskiej aktorce. Postanowił zbudować teatr, by mieć ukochaną bliżej siebie. Nieznane są ani dalsze losy tej miłości, ani tożsamość aktorki. Pozostał Teatr Ludwika, nazwany tak na cześć pomysłodawcy i głównego fundatora. Zbudowany według projektu Franciszka Ksawerego Kowalskiego, wówczas jednego z najlepszych architektów w kraju. Kamienica mieściła scenę teatralną wraz z restauracją, hotelem i lokalami prywatnymi.
Inauguracyjne przedstawienie odbyło się 6 stycznia 1879 roku. Była to opera komiczna pt.„Dzwony kornewilskie” Roberta Planquett’a w wykonaniu Towarzystwa Dramatycznego Józefa Teksla. Pierwszą premierę oglądało podobno około 800 osób.
W tamtym czasie scena nie miała stałego zespołu ani repertuaru. Podobnie jak na innych scenach prowincjonalnych w kraju, gościły tu zespoły objazdowe, np. warszawskie teatry ogródkowe. Najczęściej wystawiano sztuki lekkie – farsy, wodewile i operetki. W Teatrze bywały i występowały prawdziwe znakomitości, m.in.:Karol Adwentowicz, Stefan Żeromski, Wincenty Rapacki, Gabriela Zapolska, Henryk Sienkiewicz, Maria Przybyłko-Potocka, Wanda Siemaszkowa, Kazimierz Junosza-Stępowski, Stanisław Przybyszewski, Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa, Ludwik Solski czy Aleksander Zelwerowicz.