Remont Teatru

W zabytkowej kamienicy usytuowanej przy głównej ulicy Kielc, Sienkiewicza 32, będącej przez 142 lata siedzibą Teatru trwa realizacja inwestycji pn. „Przebudowa, rozbudowa i nadbudowa zabytkowego obiektu Teatru im Stefana Żeromskiego w Kielcach”, która oznacza m.in. unowocześnienie budynku, dostosowanie go do potrzeb osób niepełnosprawnych, wdrożenie nowej technologii sceny, uruchomienie sceny kameralnej otwartej na dziedziniec oraz odtworzenie historycznych elementów zabytkowych, jak posągi czterech muz na elewacji frontowej.

Zakończenie inwestycji planowane jest w 2024 roku.

Zadanie pn. "Przebudowa, rozbudowa i nadbudowa zabytowego obiektu Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach" dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Tytuł projektu: "Przebudowa zabytkowego Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach na potrzeby zachowania dziedzictwa kulturowego i poszerzenia działalności kulturalno-edukacyjnej".

"Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej".

Projekt pn. „Przebudowa zabytkowego Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach na potrzeby zachowania dziedzictwa kulturowego i poszerzenia działalności kulturalno-edukacyjnej" korzysta z dofinansowania o wartości 21, 8 mln zł otrzymanego od Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Celem projektu jest poprawa zarządzania dziedzictwem kulturowym poprzez tworzenie trwałych warunków dla działalności kulturalnej zarówno w ramach ochrony dziedzictwa kulturowego, jak również w zakresie infrastruktury kulturalnej.

Celem głównym projektu zgodnie z założeniami Osi Priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2022 jest zwiększenie wykorzystania zasobów kulturowych miasta Kielce, poprzez przebudowę Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.

Cel główny zostanie osiągnięty poprzez następujące cele szczegółowe:

podniesienie jakości oferty kulturalnej Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach;
kultywowanie i utrzymanie lokalnych tradycji i kultury;
poprawa stanu technicznego infrastruktury dziedzictwa kulturowego oraz spełnienie wymogów w zakresie ochrony przeciwpożarowej;
przystosowanie budynku Teatru do potrzeb osób niepełnosprawnych;
możliwość rozszerzenia oferty kulturalnej Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach;
wyróżnienie budynku Teatru na obszarze Śródmieścia Kielc;
podniesienie atrakcyjności kulturowej regionu.

Zwiększenie jakości i dostępności do infrastruktury kulturalno-artystycznej wpłynie na osiągnięcie szeregu pozytywnych efektów, jakimi są:

wzrost liczby osób uczestniczących w wydarzeniach artystycznych,
podniesienie standardu i estetyki budynku Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach;
zwiększenie dostępności do wysokiej jakości oferty kulturalnej,
stworzenie warunków do rozwoju twórczości artystycznej, zainteresowań, talentów oraz zaspokajania potrzeb kulturalnych mieszkańców, a także integrowanie i aktywizowanie społeczności lokalnej;
podniesienie atrakcyjności turystycznej regionu,
zmniejszenie różnić regionalnych w dostępie do wysokiej jakości oferty kulturalnej,
tworzenie nowych miejsc pracy.

Teatr połączył siły z Teatrem Narodowym Islandii

fot. Piotr Polak

27 października 2021 Dyrektor Teatru Michał Kotański podpisał w Kielcach umowę z dyrektorem Teatru Narodowego Islandii Magnusem Thorgeirsonnem. Zawarte w ten sposób partnerstwo otworzyło kilkuletnią kooperację z największym i najważniejszym teatrem w Islandii. Rozpoczął się nowy rozdział w historii Teatru im. S. Żeromskiego, jako miejsca otwartego na różnorodność artystyczną i kulturową. Wierzymy, że wspólnotę buduje się przede wszystkim razem pracując, dlatego w ramach partnerstwa
kielecki zespół odwiedził Reykjavik, uczestniczył w warsztatach z miejscowymi artystami oraz zaprezentował spektakl ze swojego repertuaru na deskach Teatru Narodowego Islandii. Efektem współpracy będzie też sztuka dramatyczna badająca życie polskich emigrantek i emigrantów na Islandii – i ich strategie stawania się częścią nowej wspólnoty. Prapremiera spektaklu na jej podstawie planowana jest na 145-lecie Teatruim. S. Żeromskiego, w lutym 2024 r. na nowej Scenie Kameralnej.
Współpraca zostanie zwieńczona polską premierą współczesnej sztuki islandzkiego autora/ki oraz wizytą zespołu Teatru Narodowego Islandii w Kielcach i prezentacją jego spektaklu na wyremontowanej historycznej scenie przy ulicy Sienkiewicza. Czy dwa krańce zamkniętej przez pandemię i spolaryzowanej wojnami kulturowymi Europy mogą się spotkać i znaleźć wspólny język? W Teatrze im. S. Żeromskiego w Kielcach wierzymy, że tak, i że szansą dla naszego kontynentu jest współpraca mniejszych, lokalnych ośrodków ponad sporami „dużej” polityki. Partnerstwo jest realizowane w ramach projektu „Przebudowa zabytkowego Teatru im. Stefana Żerom-
skiego w Kielcach na potrzeby zachowania dziedzictwa kulturowego i poszerzenia działalności kulturalno-edukacyjnej” finansowanego przez Fundusze Norweskie EOG 2014-2021.

Rozszerzenie inwestycji

Zadanie pn. "Rozszerzenie zakresu przebudowy Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach" o sąsiednią kamienicę przy ul. Sienkiewicza 32 A" dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W listopadzie 2021 Teatr stał się właścicielem działki z kamienicą sąsiednią przy ulicy Sienkiewicza 32 A. Zakup jest niezbędny dla zrealizowania planu rozszerzenia inwestycji. Przebudowa zakłada stworzenie trzech dwupoziomowych zapadni scenicznych, jednej kieszeni bocznej i komina scenicznego pozwalającego unosić elementy dekoracji na zmotoryzowanych sztankietach. Dotychczasowy projekt przebudowy Teatru w pełni wykorzystywał możliwości, jakie dawał zastany kontekst historycznego budynku. Wiązało się to jednak z podjęciem pewnych kompromisów związanych z ograniczoną przestrzenią. Rozbudowa znacząco zwiększy możliwości inscenizacyjne, m.in. dzięki szybszym podmianom dekoracji na scenie. Dodatkowym atutem może być również możliwość gry scenicznej na trzy strony. Rozszerzenie zakresu inwestycji sprawi, że Teatr zdobędzie możliwości technologiczne oraz inscenizacyjne nieodbiegające od światowych standardów nowoczesnych teatrów dramatycznych i muzycznych. Pieniądze na inwestycje pochodzą z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kwocie 4 000 000 zł. Całkowita wartość zadania, to 4 080 783,54 zł.

W czwartym tygodniu listopada 2022 rozpoczęta została realizacja zadania polegającego na rozszerzeniu inwestycji o kamienicę sąsiednią przy ulicy Sienkiewicza 32 A (działka 203 obręb 0016). Jest to możliwe dzięki uzyskaniu dofinansowania z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego. W październiku 2022 otrzymaliśmy z MKiDN na ten cel dodatkowe 4 655 000 zł. To zamknięcie pewnego procesu, równo rok temu, dzięki wsparciu organów prowadzących Teatr wszedł w posiadanie kamienicy. Uzyskaliśmy również pozytywną opinię Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a 4 listopada 2022 zostało wydane pozwolenie na budowę. Posiadamy także pełną dokumentację sporządzoną przez firmę WXCA, autora projektu przebudowy Teatru. Warto podkreślić, że przygotowania do tej inwestycji udało się Teatrowi przeprowadzić bardzo szybko, w niespełna dwanaście miesięcy.

Realizację rozszerzenia inwestycji prowadzi Anna-Bud – wykonawca całego przedsięwzięcia. 21 listopada 2022 podczas konferencji prasowej na budowie, w obecności Marszałka Województwa Świętokrzyskiego i posła na Sejm RP Krzysztofa Lipca, pomiędzy Teatrem a lokalną firmą została podpisana umowa w tej sprawie.

Celem zadania jest rozszerzenie zakresu inwestycji o budynek sąsiadującej kamienicy, dzięki czemu znacząco zwiększy się stopień funkcjonalności sceny oraz jej możliwości technologiczne. Wykonane zostaną: tylna kieszeń sceniczna, komin sceniczny pozwalający unosić elementy dekoracji na zmotoryzowanych sztankietach, układ dwupoziomowy zapadni scenicznych, winda towarowa od ul. Sienkiewicza, magazyny przysceniczne na poziomie sceny i w podsceniu.

Rozbudowa pozwoli na: wykorzystanie głębokiego planu scenicznego z kształtowaniem podłogi kieszeni i możliwością unoszenia dekoracji o wysokości do 500 cm, szybkie zmiany dekoracji dzięki możliwości wycofywania scenografii na wózkach scenicznych do obu kieszeni, możliwość zatopienia dekoracji, wycofanej z głównego planu lub zamontowanej w kieszeni i przetransportowania jej do podscenia, wygospodarowanie brakującej przestrzeni na magazynki podręczne dla techniki scenicznej i rekwizytów na poziomie sceny, wygospodarowanie magazynu dekoracji pozwalającego na częste zmiany repertuaru dzięki możliwości przechowywania zmontowanej scenografii, możliwość sprawnego rozładunku dekoracji z samochodów, które nie mają możliwości wjazdu na dziedziniec ze względu na gabaryty.

W poniedziałkowy poranek, 22 maja 2023, Wojewoda Świętokrzyski Zbigniew Koniusz przekazał Dyrektorowi Teatru Michałowi Kotańskiemu decyzję o uprawomocnieniu zamiennego pozwolenia na budowę w zakresie rozszerzenia inwestycji. Odwołanie złożone w tej sprawie na jesieni Urząd Miasta skierował do drugiej instancji, czyli Wojewody Świętokrzyskiego, który utrzymał decyzję.

Zakończenie zadania jest zaplanowane na czwarty kwartał 2023 roku.

Fotorelacja - Rozbiórka Teatru (12.02.2021)

Odkrycie polichromii

Na placu budowy przy ulicy Sienkiewicza 32 prowadzone są obecnie pierwsze prace murowe i zaawansowane rozbiórkowe. Zdemontowano instalacje oraz windę towarową. Trwa demontaż stolarki okiennej i drzwiowej, rozbiórka niektórych ścian działowych i okładziny. Otwory do likwidacji są zamurowywane, a ściany wzmacniane. Do rozbiórki są przygotowywane również stropy w budynku głównym.

Podczas prac odkrywkowych klatki schodowej natrafiono na XIX-wieczne polichromie.

Wymalowania dotychczas przykryte boazerią, utrzymane w kolorystyce brązowo-szarej, mają charakter ramowy. Miały imitować płycinową boazerię drewnianą, dopóki nie zastąpiono ich właściwą boazerią.

Konserwator zabytków stwierdził, że okładzina nie jest spójna z układem biegów schodów żeliwnych zamontowanych na klatce. Może to świadczyć, że wymalowano ją przed montażem schodów na rusztowaniu (z opisu w „Gazecie Kieleckiej" z 1878, nr 1, wynika, że klatka od początku była zaopatrzona w schody żeliwne). Istnieje możliwość, że niespójność polichromii z biegami schodów po ich montażu skłoniła właściciela teatru do osłonięcia ściany deskową boazerią.

Dokonano także oględzin odkrywki na górnych partiach ścian klatki schodowej (nad pasem boazerii), gdzie konserwator odsłonił fragment wymalowania z ornamentem w odcieniach oliwkowych. Pod tą warstwą – widać w prześwicie kolor niebieski (co wskazuje na wtórność wymalowań „oliwkowych"). Partie te zostaną poddane dalszym badaniom, m.in. w celu ustalenia pierwotnej kolorystyki i chronologii powstawania poszczególnych elementów.

Kolejne tajemnice odsłoniły także badania prowadzone nad sceną. Odkryto m.in. złocenia na kariatydach. W belce nadproża znajdował się łaciński cytat z Horacego: Omne tulit punctum, qui miscuit utile dulci" („Tan zdobył uznanie wszystkich, kto połączył przyjemne z pożytecznym"). Napis również był bogato zdobiony, a obok niego wisiał dawniej herb miasta Kielce.

Fotorelacja (19.05.2021)

Konferencja prasowa z udziałem Wojewody Świętokrzyskiego Zbigniewa Koniusza (3.02.2022)

Wizyta Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Andrzeja Bętkowskiego (17.03.2022)

Niezwykłe znalezisko (kwiecień 2022)

Budowlańcy znaleźli na placu przebudowy zabytkowej siedziby Teatru przy Sienkiewicza 32 cegłę. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że materiał ma w środku wypalony pokaźny napis STUMPF, czyli nazwisko inicjatora i głównego fundatora kieleckiego teatru. Cegła pochodzi najprawdopodobniej z 1877 roku, kiedy to ruszyła budowa gmachu jedynego w regionie budynku teatralnego. Na niezwykłe znalezisko napotkano w podziemiach, u wejścia do dawnej kawiarni Dziurka.